Μία από τις τεχνικές που χρησιμοποιούνται πρόσφατα στα "συμμετοχικά" συστήματα είναι τα prediction markets ("αγορές προβλέψεων"). Τα prediction markets είναι στην ουσία αγορές παρόμοιες με τις χρηματιστηριακές, όπου όμως οι τίτλοι είναι συνδεδεμένοι με μελλοντικά γεγονότα, όπως π.χ. το αποτέλεσμα των εκλογών, ποιές θα είναι οι πωλήσεις την επόμενη χρονιά, κλπ. Οι τίτλοι στα prediction markets έχουν συγκεκριμένες τιμές (όπως οι μετοχές σε μία "κανονική" χρηματιστηριακή αγορά) και μεταβάλλονται καθώς οι παίκτες, έχοντας διαφορετικές απόψεις για την αξία των τίτλων - ανάλογα με το τι προβλέπουν ότι θα γίνει στο μέλλον, προχωρούν στις αντίστοιχες αγοραπωλησίες.
Υπάρχουν πλέον αγορές προβλέψεων για πολλά και διαφορετικά αντικείμενα εκτός από τις προβλέψεις του αποτελέσματος των εκλογών (π.χ. ποιές ταινίες του Hollywood θα πουλήσουν τα περισσότερα εισιτήρια, ποιά βιβλία θα εκδοθούν από έναν εκδοτικό οίκο, αλλά και συστήματα - σαν το qmarkets και το inkling όπου ο καθένας μας μπορεί να φτιάξει μια αγορά για προβλέψεις στο θέμα που έχει επιλέξει).
Η τεχνική αυτή άρχισε πρόσφατα να εφαρμόζεται και στο εσωτερικό των επιχειρήσεων. Η λογική είναι απλή: όπως λέει και ο James Surowiecki στο βιβλίο του The Wisdom of Crowds: "Η επιχειρηματική στρατηγική αφορά τη συλλογή πληροφοριών από πολλές και διαφορετικές πηγές, την αξιολόγηση εναλλακτικών επιλογών και τη λήψη αποφάσεων σ' ένα ασαφές και αβέβαιο μέλλον. Οι αγορές προβλέψεων ταιριάζουν πολύ καλά σ' αυτές τις δραστηριότητες. Είναι τουλάχιστον περίεργο που οι περισσότερες εταιρίες αδιαφορούν γι' αυτήν την πηγή πλούσιας πληροφόρησης και δείχνουν απρόθυμες να βελτιώσουν τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων και να εκμεταλλευτούν τη συλλογική ευφυϊα των υπαλλήλων τους." [όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να διαβάσει ένα πολύ καλό επιστημονικό άρθρο για τα prediction markets σαν συστήματα λήψης απόφασης, αλλά αξίζει να δει κανείς και το εισαγωγικό άρθρο της wikipedia].
Με την ομάδα μου στο ΕΜΠ συμμετέχουμε (μαζί με άλλα πανεπιστήμια όπως το INSEAD, το Paris IX, το Nottingham και εταιρίες σαν τη SAP και τη FIAT) σε ένα ερευνητικό έργο για διαχείριση της καινοτομίας, όπου ο δικός μας ρόλος είναι να εξετάσουμε τη χρήση των prediction markets για την ανάπτυξη και αξιολόγηση νέων ιδεών στα πλαίσια των επιχειρήσεων. Δεν είναι η πρώτη φορά που χρησιμοποιούνται prediction markets για διαχείριση καινοτομίας: το καλοκαίρι του 2006 το τμήμα Global Research της General Electric έκανε πειράματα για την ανάπτυξη και αξιολόγηση ιδεών στη GE - δείτε το posting στο blog τους).
Ο δικός μας στόχος, όμως, είναι ευρύτερος: να αναπτύξουμε και να αξιολογήσουμε prediction markets που θα υποστηρίζουν πλήρως τους βασικούς κανόνες του Enterprise 2.0. Εχουμε ήδη αναπτύξει ένα open source εργαλείο που βασίζεται στη λογική των prediction markets και είναι εστιασμένο στις ανάγκες της διαχείρισης καινοτομίας (innovation management). Στους επόμενους μήνες θα το δοκιμάσουμε στο innovation department της εταιρίας SAP στη Γερμανία, το SAP Inspire. Εχουμε ήδη κάνει μερικά πειράματα για αξιολόγηση του συστήματος με φοιτητές στο Πανεπιστήμιο Πειραιά. Η πρώτη αξιολόγηση είναι πολύ καλή - δείτε και μία σχετική παρουσίαση που κάναμε στο συνέδριο EURO 2007.
Δεν είναι στους άμεσους στόχους μας να χρησιμοποιήσουμε το εργαλείο για πρόβλεψη σε αποτελέσματα εκλογών, αλλά πάλι, γιατί όχι; Μήπως οι εκλογές στο ΠΑΣΟΚ είναι μία καλή ευκαιρία; :-)
Δεν είναι στους άμεσους στόχους μας να χρησιμοποιήσουμε το εργαλείο για πρόβλεψη σε αποτελέσματα εκλογών, αλλά πάλι, γιατί όχι; Μήπως οι εκλογές στο ΠΑΣΟΚ είναι μία καλή ευκαιρία; :-)
2 σχόλια:
Τέτοιες προσπάθειες είναι εξαιρετικά σημαντικές. Άλλωστε, η τεχνική των prediction markets φαίνεται να διεισδύει και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής πολιτικής. Το TechForX, το οποίο αφορά μακροπρόθεσμες προβλέψεις σε θέματα τεχνολογίας (technology foresight) προσπαθεί να εκμεταλλευτεί τις γνώμες των «πολλών», σε αντίθεση με τις υπάρχουσες τεχνικές πρόβλεψης (Delphi methodology), στις οποίες συγκεντρώνονται και αναλύονται γνώμες μόνο από ένα περιορισμένο αριθμό «ειδικών».
Όμως, οι περιστάσεις σε μία εταιρεία είναι διαφορετικές από το “Internet”. Μπορεί ένα prediction market tool να δίνει τη δυνατότητα να καταγράφεται και να δοκιμάζεται η ελκυστικότητα μιας ιδέας, αλλά αναρωτιέμαι αν από μόνο του ένα τέτοιο εργαλείο μπορεί να συμβάλει στη διαχείριση της καινοτομίας. Δηλαδή:
Μπορεί ένα συγκεκριμένο τμήμα μιας εταιρείας να θεωρείται πηγή καινοτομίας ή αυτή τελικά προέρχεται από διαφορετικά και συχνά απρόβλεπτα μέρη;
Ποιος είναι ο ρόλος των συνεργατών, προμηθευτών και πελατών στη συγκεκριμένη διαδικασία;
Ποιες είναι οι διοικητικές ενέργειες για τη «μετά την καταγραφή και αξιολόγηση» της ιδέας; Συνήθως οι εταιρείες δεν έχουν έλλειψη καλών ιδεών. Μάλλον το αντίθετο. Είναι όμως οι έλλειψη των κατάλληλων διοικητικών ενεργειών που αφήνουν τις ιδέες απλά να υπάρχουν χωρίς να δοκιμάζονται στην πράξη και να ενσωματώνονται στο σύστημα παραγωγής αξίας.
Άλλωστε ο McAfee τονίζει ότι το Enterprise 2.0 δίνει ένα πλαίσιο το οποίο τίθεται στην κρίση του manager για το αν και πώς θα το χρησιμοποιήσει. Άρα μήπως πρέπει να μιλάμε πρώτα από όλα για Management 2.0?
Δημήτρη, πολύ σωστές οι παρατηρήσεις σου!
Για να κάνουμε "downsize" τις ιδέες του Web 2.0 στην επιχείρηση, χρειαζόμαστε παράληλα με την τεχνολογία νέες διοικητικές και διαχειριστικές πρακτικές.
Το πρόβλημα είναι ότι ενώ η τεχνολογία μπορεί να τρέχει at the speed of light (όποιο κι αν είναι αυτό!), το management theory είναι μάλλον πιο αργό και σ'ότι αφορά το management practice η διαχείριση αλλαγών είναι πάντα μεγάλο πρόβλημα!
Τώρα, για τα ερωτήματα που θέτεις για τη χρήση των prediction markets σαν εργαλεία για innovation management, μέχρι τώρα η χρήση τους για την αξιολόγηση ιδεών σε εταιρίες όπως η GE δείχνει ότι μπορούν να αποτελέσουν χρήσιμα εργαλεία υποστήριξης αποφάσεων - στο βαθμό που ενσωματώνουν τις γνώμες και απόψεις του wisdom of crowds.
Από την άλλη μεριά, νέα εργαλεία και τεχνικές που ενσωματώνουν το περίφημο crowdsourcing ή user innovation βγαίνουν όλο και περισσότερα!
Από τεχνολογία καλά πάμε... από management όμως;
ΓρΜ
Δημοσίευση σχολίου